Kayıtlar
Plastikler hayatımızda çok yaygın bir hale
gelmiş.
Geride bıraktığı ve bırakacağı zararlara
rağmen bu husustaki umursamazlık devam ediyor.
Plastiklerin kullanışlı, ucuz ve her yerde
bulunmaları avantaj sağlıyor.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatının (FAO) açıklamasına
göre, kullandığımız plastiklerin yüzde 70’den fazlasının geri dönüşümü
yapılmıyor.
Çok miktarda plastikler plajlardan, nehirlerden, caddelerden okyanuslara sürükleniyor. Mevcut duruma göre 5 trilyon adet plastik
parçasının okyanuslarda var olduğu tahmin ediliyor.
Mikroplastikler ise flitrasyon yoluyla
ekosistemlere intikal ediyor. Mikroplastikler aynı zamanda insan gıdasının
farklı türlerinde (içme suyu, bal ve sofra tuzu gibi) bulunuyor. Plastik
kullanımında günlük tercihlerimiz önem arz ediyor.
FAO’nun tavsiyesine göre makro ve mikro
plastiklerden bağımlılığımızı kesmek için 5 yol bulunuyor.
1. Tek kullanımlık plastiklerden kaçınmak
Günlük
olarak kullandığımız plastiklerin %90’ı atılabilir veya tek kullanımlık; market
poşetleri, plastik ambalajlar, fermuarlı plastik torbalar, kahve kupalarının
kapakları.
Tek kullanımlı plastiklerin parçalanması 1000 yıl gibi uzun bir
zaman aldığı düşünülüyor.
Bu
plastikler aynı zamanda memeliler, kuşlar ve balıklar tarafından gıda olarak yanlışlıkla
alınıyor.
Günlük
yaşantımızdaki plastik yaygınlaşmasında basitçe dikkat ederek tek kullanımlık
plastikleri tekrar kullanılabilir tercihlerle değiştirmek çare olarak tavsiye
ediliyor.
Buna
çare olarak bez torbalar, cam saklama kapları, seramik kupalar gibi.
2.
Gizli
olan mikroplastikleri tanımak
Bir
çok kozmetik ve güzellik ürünleri küçük plastik boncukları kapsayan eksfoliant
denilen peeling işlemini kapsıyor. Bu mikroplastiklerin zararsız görünebileceği
fakat su arıtma tesislerinden geçebilecek büyüklükte olmaları nedeniyle
okyanuslara ulaşarak yanlışlıkla balıklar tarafından gıda olarak alınıyor.
Bu
nedenle yulaf ezmesi ve tuz gibi tabii eksfoliantları kullanmak tavsiye
ediliyor.
3.
Tekraren
kullanılan su şişesi kullanmak
Tek
kullanımlık su ve soda şişeleri plastik atıkların en büyük suçlularından bir
kısmını oluşturuyor.
2016
yılında küresel olarak 480 milyar adetten fazla plastik içme suyu şişesi
satılmış.
Eğer bu
plastik şişeler birbirlerine eklenirse güneşin yarı yolundan fazlasına
uzanıyor.
Bunların
yerine tekraren kullanılan şişelerin kullanılması tavsiye ediliyor.
4.
Plastik
çatal bıçaklara hayır
Bu tür
çatal – bıçak kullanımından vazgeçilmesi gerekiyor.
Yiyeceklerinizi
daha az kaplar içinde paketlenmesi, plastik çatal bıçak istenilmemesi, yerine
tek kullanımlık olmayanların kullanılması tavsiye ediliyor.
5.
Geri
dönüşüm
FAO’nun
açıklamasına göre, kullandığımız plastiklerin çoğunluğu geri dönüştürülmüyor.
Tercih
edilebilir yerde geri dönüşebilir plastik kullanımını sağlayın. Fakat
unutulmaması gerekense atığı yönetmektense önlemenin daha kolay olmasıdır...
Sürdürülebilir okyanusları, nehirleri,
balıkçılığı ve balık çiftlik uygulamalarını geliştirmek FAO için öncelik
oluyor.
Yapılan tahmine göre küresel nüfusun %10 –
12’si geçim için balıkçılığa ve su kültürüne bağımlı.
Kişi başına balık tüketimi 1960’lardaki 10
kilogramdan, 2016 yılında 20 kilograma yükselmiş. Bu kaynaklar gittikçe tehdit
altında bulunurken deniz gıdasına olan talep de artış gösteriyor. Plastiğin
kullanışlı olması okyanusların ve denizlerin geleceği için değer mi?, sorusu
hatırlatılıyor.
"Haydi göllerimizi, nehirlerimiz ve
okyanuslarımızı kirlilikten ve deniz hayatına olan zararlı etkilerinden
koruyalım."
Hepimiz güvenli, sağlıklı ve besleyici gıdaya
bağımlıyız ve balık dünya çapında sağlıklı diyetler ve gıda güvenliği için
önemli bir bileşen durumunda.
