Petrol
ihraç eden ülkeler teşkilatı olan OPEC’in 172. Toplantısı öncesinde teşkilatın
üretimi kısma politikasını sürdüreceği açıklamaları üzerine uluslar arası ham petrol
fiyatları yükselmeye başladı.
Ham
petrol üretim kısıtlamasının 6 - 9 ay sürmesi üzerine anlaşmaya varıldığı
açıklaması yapıldı.
Bir
hafta öncesinde varil fiyatı 50 doların altına düşmüşken Rusya ve Suudi Arabistan'ın üretimde kısıtlama yapacaklarını açıklamalarının ardından fiyatlar
yükselişe geçti.
Ham
petrol fiyatlarının son üç yıldaki gidişatına baktığımızda; 2014 yılında 100
doların üzerinde seyreden fiyatlar yüksek stoklar nedeniyle o tarihten itibaren
düşmeye başladı.
Varil
başına dünya piyasalarında 30 doların altına kadar düşen ham petrol fiyatları,
bunu takip eden sürede ancak 55 dolar seviyesine kadar yükselebildi.
Son
toplantı öncesinde OPEC üyesi petrol üreticileri ham petrol varil fiyatının 60
dolara yükselmesi yönünde çabaları vardı.
Bunu sağlamak için üretim
kısıtlamasını 9 aya kadar sürdürme kararı toplantının gündemindeydi.
Ancak
henüz daha toplantı sonuç bildirgesi açıklanmadan, yatırımcılarda bu hususta güven oluşmaması nedeniyle
fiyatlar düşmeye başladı, bir günde %5 civarında düşüş oldu.
Gidişata
bakıldığında, geçtiğimiz yüzyılda altın çağını yaşayan ham petrolün içinde bulunduğumuz
yeni yüzyılda aynı performansı gösteremeyeceği algısı var.
Tahtını
kaybetmesi yönünde emareler bulunuyor.
Özellikle
neden olduğu çevre kirliliği nedeniyle temiz teknolojilerin ve yenilenebilir
enerji türlerinin artan bir şekilde uygulamaya alınması fosil yakıt esaslı
enerji türlerinin kullanımının azalacağını gösteriyor.
Bu
gelişmeler doğrultusunda petrol stoklarının artması yanında alternatif yakıtlı
araçların devreye girmesi de petrol fiyatlarının gerilemesinde rol oynamaya
devam edecek.
Çin gibi nüfus yoğunluğu yüksek olan ülkelerde fosil yakıt
kullanımının sağlık açısından oluşturduğu tehlike bu hususta radikal tedbirleri
almaya zorluyor.
Özellikle
elektrikli araçların binek otomobillerde ve toplu taşıma araçlarında giderek
artış göstermesi fosil yakıtlı araçların gelecek yıllarda sayı olarak düşmesine
yol açacak.
Hatta
bazı ülkeler 2020’li yıllardan itibaren şehir içinde fosil yakıtlı araçların
kullanımına yasaklar getiriyor.
Bunun
yanında toplu taşımada elektrikli araçların kullanımı yaygınlaşacak.
Bu
arada geçtiğimiz yüzyılda zenginliklerini büyük ölçüde fosil kaynaklı yakıt
olan petrol üretiminden elde eden ülkelerin ekonomik durumunun ne olacağı
sorusunu akla geliyor.
Üretim
düşeceği gibi ham petrol fiyatlarının şu andaki duruma göre daha da düşeceğinin
tahminleri yapılıyor.
Alternatif
yakıtlı araçların; gerek elektrik ve gerekse hidrojen yakıtlı araçların artan
bir şekilde devreye girmesi haliyle fosil yakıta olan talebi düşürecektir.
Elektrikli
araçların hem temiz ve hem de fosil yakıtlı araçlara göre çok daha ekonomik
olması da tercih nedeni olacak.
Geliştirilecek
yeni teknolojilerle gelecekte bu araçlar şarja ihtiyaç duymadan belki de kendi
ihtiyaçları olan enerjiyi kendileri üretebilecek.
Bir Amerikan
düşünce kuruluşunun görüşüne göre, önümüzdeki yıllarda petrol fiyatları varil başına 25 dolara kadar
düşecek.